Tekstil Mühendislerinin Mekanı

NEVRESİM NEDİR?

Basit anlamda nevresim; torba biçiminde dikilmiş, yorgana geçirilen kılıf demektir.Yorganın kirlenmesini önlemenin yanında,değişik model ve renkleriyle yatak odalarına renk katma özelliği de vardır.

Bir nevresim takımının içerisinde şu parçalar bulunmaktadır:

• Yastık kılıfı
• Çarşaf
• Yorgan kılıfı

YASTIK KILIFI:

Yastık; kare, dikdörtgen ve uzun olabilir.
Standart yastık ölçüleri: 40x40 (cm)

40x60

50x60

50x70

Yastık kılıfları çeşitli şekillerde yapılabilir:

• Tek başı açık olan yastıklar
• İki başı açık olan yastıklar
• Üç tarafından fazlalık bırakılarak makine çekilen yastıklar
• Alt tarafından düğmelenen yastıklar.

ÇARŞAF

• Lastikli Çarşaflar; çarşafın kenarlarına lastik dikilmiştir.Böylece çarşafın yatağın kenarlarına geçirilerek kayması önlenir.
• Kenarları Lastiksiz Çarşaf; Kenarına lastik dikilmemiş dikdörtgen şeklinde çarşaftır.
• Yorgan Çarşafı: Yorgan çarşafları dört ayrı tipte yapılır.
  a- Düğmesiz yorgan çarşafı (Fransız tipi)
  b- Alttan düğmeli yorgan çarşafı
  c- Üstten düğmeli yorgan çarşafı
  d- Nevresim (Zarf şeklindeki yorgan çarşafı)

NEVRESİM TAKIMI BOYUTLARI

• Çift Kişilik Nevresim Takımı
• Tek Kişilik Nevresim Takımı
• Battal Boy Nevresim Takımı
• Standart Boy Nevresim Takımı
• Bebek Nevresim Takımı

Çift Kişilik Nevresim Takımı

Nevresim: 200 cm x 220 cm,

Lastikli Çarşaf: 200 cm x 200 cm,

Yastık kılıfı: 50 cm x 70 cm.

2 adet yastık kılıfı içermektedir.

Tek Kişilik Nevresim Takımı

Nevresim: 160 cm x 220 cm,

Düz Çarşaf: 160 cm x 200 cm,

Yastık kılıfı: 50 cm x 70 cm.

2 adet yastık kılıfı içermektedir.

Battal Boy Nevresim Takımı

Nevresim ebadı : 260cm x 220cm
Çarşaf ebadı : 280cm x 280cm
Arka yastık ebadı : 70cm x 70cm ( 2 adet )
Yatma yastığı ebadı : 50cm x 70 cm (2 adet )

Standart Boy Nevresim Takımı

Nevresim : 200x220 cm

Çarşaf : 220x240 cm

Yastık Kılıfı. : 50x70 (2 adet)

Bebek Nevresim Takımı

Nevresim (100 x 150 cm)

Çarşaf (100 x 150 cm)

Yastık Kılıfı (35 x 45 cm) - 2 ad

Nevresim Takımlarında Kullanılan Kumaş Türleri

• Pamuk Kumaşlar
• Organik Pamuk Kumaşlar
• İpek Kumaşlar
• Polyester Kumaşlar

Pamuk Kumaşlar

%100 Pamuklu kumaş

• Sıcak tutar
• Yıkamaya uygun

Organik Pamuk Kumaşlar

%100 Doğal Lifli Organik Pamuk

• Cildi tahriş etmez
• Doğal
• Sağlıklı uyku ortamı sağlar

İpek Kumaşlar

• Parlak, Esnek, Hafiftir
• Serin tutan kumaş türüdür

Bu ipek kumaşlarında çeşitleri vardır.Bunlar; İpek şifon, ipek saten, ipek organze, ipek kaşmir kumaş gibi.

Polyester Kumaşlar

• Güçlüdür, çekme ve aşınmaya karşı dirençlidir.
• Yıkanabilir, kuru temizlenebilir.
• Çabuk kurur.
• Kırışmaya karşı dirençlidir, ısı uygulandığında kıvrılma özelliği vardır.
• Kimyasallara karşı dayanıklıdır.
• Statik ve tüylenme problemi olabilir.

NEVRESİM TAKIMLARINA UYGUNAN BAZI TERBİYE İŞLEMLERİ

• Baskı-Boya fabrikasına gelen dokuma ve örgü kumaşlar öncelikle Yakma-Haşıl sökme işleminden geçer.
• Doklara sarılmış olan bez kasar makinesine aktarılır ve üzerindeki safsızlıklar uzaklaştırılarak ağartılır.
• Eğer bezde reaktif boya-baskı yapılacaksa,merserize işlemine tabi tutulur ve silindir kurutma makinesinde bezin kurutulması sağlanarak doklara sarılır.
• Böylelikle kumaş terbiye işlemlerine hazır hale getirilmiş olur.

BOYA İŞLEMLERİ

Ürünler tek renk olarak müşteriye sunulacaksa boyama yapılır.

BASKI İŞLEMLERİ

Ürün çok renkli olarak tasarlanmışsa baskı işlemi uygulanır.

KULLANILAN BOYARMADDELERİN ÖZELLİKLERİ

• REAKTİF BOYARMADDELER

Reaktif boyarmaddeler lif ile kimyasal reaksiyona girerek , kovalent bağ özelliğine sahip tek boyarmadde sınıfıdır. Çok parlak renklere sahip reaktif boyar maddeler en çok mavi , kırmızı, oranj ve sarı renklerin eldesi için kullanılırlar.Özellikle pamuk baskısında yüksek ışık ve yaş haslıklarına sahip parlak renkler elde edilir

• PİGMENT BOYARMADDELER

Binder denilen yapıştırıcılarla kumaşa yapıştırılırlar. Lifle herhengi bir bağ olusturmaz. Bu nedenle tüm liflerde kullanılabilirler. Aşınma dayanımları düşüktür.Maliyetleri oldukça düşük ve işlem basittir. Bu nedenle özellikle çarşaflarda sık kullanılmaktadır.

EN ÇOK KULLANILAN BASKI YÖNTEMLERİ

ROTASYON BASKI

Uzun metraj baskılarda en avantajlı baskı tekniğidir.
Bu yöntemde, basılacak kumaş geniş bir kauçuk bant üzerinde sürekli olarak dönen baskı silindirlerinin altından geçer. Makine parkı ve ilk yatırım maliyeti olarak pahalı baskı tekniğidir. Son yirmi beş yılda en fazla kullanılan baskı tekniği haline gelmiştir.

FİLM-DRUCK BASKI

kumaş ile temas halindeki ince ve sık dokunmuş bir tülün (gaze bezi) bloke edilmemiş alanlarından, baskı patının rakle yardımıyla uygulanan basınçla geçirilmesi suretiyle, kumaş üzerinde renkli bir desen oluşturulur.

DİGİTAL BASKI

Renkli mürekkep damlalarinin özel elektrik sinyalleriyle kumas üzerine aktarilmasi teknigine dayanan bir baskı çesididir.

Diğer yöntemlere göre çok daha hızlıdır.

Desen ve renk sınırlaması yoktur.

Şablon ya da kalıp maliyeti yoktur.

BEKLENEN ÖZELLİKLER

Nevresim takımlarından beklenen bazı haslık özellikleri bulunmaktadır:

• Çekmezlik
• Renk haslığı
• Tuşe
• Yanmazlık
• Burusmazlık
• Parlaklık

• RENK HASLIĞI: Yıkama, ter, sürtme ve ütüye karşı renk haslık değerlerinin iyi olması istenir. Bu özellikler kullanılan boyarmadde ve aplikasyon yönteminin kullanılan liflere uygunluğuna göre değişir.
• PARLAKLIK: Merserizasyon, yakma gibi işlemlerle parlaklık sağlanmaktadır. Kalandırlama işlemi ile de sağlanmaktadır.
• ÇEKMEZLİK: Sanforlama işlemi ile sağlanır.
• TUŞE: Nevresim takımlarının dokunulduğunda yumuşaklık hissi vermesi istenir. Bunun için de kumaşa yumuşatıcı apre uygulanır.
• YANMAZLIK: Kumaşa aplike edilen kimyasallarla kumaş yüzeyindeki oksijen miktarını azaltarak yanma geciktirilir.
• BURUŞMAZLIK: İsteğe bir özelliktir. İpliği oluşturan liflerin arası doldurularak sağlanır. Bu uygulamadan dolayı liflerin çekmezlik özelliği de iyileştirilmiş olmaktadır.

Nevresim takımı üretimi için kullanılan malzemeler

• Kumaş
• Dikiş ipliği
• Düğme ya da fermuar
• 
  

İlik-düğmeli Nevresim dikim aşamaları

• Uzun kenarlar overlok ile dikilir.
• Etiket kenarların birleştirilmesi sırasında takılır
• Nevresimin ağzı en az 3 cm içe katlanır ve dikilir.
• Nevresim kısa kenarlarından birinin ağzı her iki kenarından 30 cm düz dikişle kapatılır.
• Daha sonra kalan açık kısma ilik-düğme takılır.

Fermuarlı nevresim dikim aşaması

• Kesilen kumaşlara öncelikle fermuar uygulaması yapılmaktadır.
• Tek parçanın üst kısmı fermuarın bir tarafıyla birleştirildikten sonra diğer parça fermuara overlokla birleştirilir.
• Fermuarın kürsörü takıldıktan sonra 2 ucuna punteriz dikişi atılır.
• Diğer kenarlar overlok ile birleştirilir. Etiket kenarların birleştirilmesi sırasında takılır.

Çarşaf dikim aşamaları

• Çarşaf 4 kenarından en az 1 cm içe katlanır ve kumaş kenarı açıkta kalmayacak şekilde dikilir.

Yastık dikim aşamaları

• Yastık kılıfının yan birleştirmesi overlok ile dikilir.
• Yastık kılıfının ağız kısmının bir kenarı yaklaşık olarak 19 cm içe doğru katlanır ve yan yastık kılıfı yan birleştirme dikişine dahil edilir. İçerde kalan kenar ise kumaş kenarı açıkta kalmayacak şekilde kıvrılır ve dikilir.
• Yastık kılıfı ağız kısmının diğer kenarı en az 2 cm içeri alınarak dikilir.

Nevresim takımı dikim sürecinde kullanılan makineler

• Düz dikiş makinası:
• Overlok makinası
• Çarşaf dikim otomatı
• Nevresim otomatı
• Yastık overlok makinesi
• Yastık katlama otomatı
• Çarşaf katlama otomatı
• Yastık çevirme otomatı
• Nevresim çevirme otomatı
• İlik açma otomatı
• Düğme otomatı

• Çarşaf dikim otomatı:Kumaş silidirler tarafından taşınarak bıçaklar tarafından 2 kenarından ayarlanan şekilde kesilir.Sonra kumaşın kesilen bu 2 yanına aparat çekilir.Bu aparat büyüklükleri isteğe göre değişir genelde bir kenarına 5-7.5-10’luk aparatlar kullanılırken diğer kenarına 1.5’luk aparat kullanılır.Son olarak istenilen ende kesilerek çıkar. Kesilen çarşaf parçası bant üzerinde hareketine devam ederken 2 yanda bulunan reçme makineleriyle çarşafa 1.5’luk aparat çekiliyor ve aynı zamanda alttan etiket beslemesiyle etiketi de monte ediliyor.
• Nevresim otomatı : Kumaş ilk olarak istenilen ende kesilir ve kesim yapılan kısım ve karşı tarafına aparatlarla düz dikiş yapılır. Ağız kısmı 3’lük aparatla dikildikten sonra kalan 3 kenarına overlok çekileceği için manuel dikime gönderilir.
• Yastık overlok makinesi: İşçi tarafından ortadan ikiye katlanarak overlok çekilecek kısımları yanlarda kalacak şekilde makineye yerleştirilen yastık 2 kenarından overlok ile dikilir.Aynı zamanda etiketi de bu makinada takılır.
• Yastık katlama otomatı: İçinde bulunan demir plakaların içeri dışarı hareketiyle katlama yapar.
• Çarşaf katlama otomatı:Yastık katlama otomatıyla aynı prensipte işler.
• Yastık çevirme makinesi: İçerisindeki hava emişi sayesinde ağız kısmına yerleştirilen yastığı içine çekerek çevirme işlemini gerçekleştirir.
• Nevresim çevirme otomatı: Yastık çevirme otomatıyla aynı presipte çalışır.
• İlik açma otomatı; Düz ilik kullanılır ve düz dikiş yapmaktadır.Önce ilik açılıp sonra bıçağın düşme hareketini yaptığı düşmeli sistemli makinedir .
• Düğme otomatı;Düğme, düğme ağzına yerleştirilerek ayağa basılıyor ve makinenin her devrinde 3 düğmenin dikimi gerçekleştirilir. Genellikle 2 delikli kumaş kaplı düğmeler kullanılıyor.Makine kafasının sağa sola hareketi ile düğme dikimi gerçekleşir.

KALİTE KONTROL AŞAMALARI

HAMMADDE VE YARDIMCI MALZEME TEMİNİ

KALİTE KONTROL

BOYA-BASKI

KALİTE KONTROL

NAKIŞ (var ise)

KALİTE KONTROL

DİKİM

KALİTE KONTROL

ÜTÜ

KALİTE KONTROL

PAKETLEME AMBALAJ

KALİTE KONTROL

ÖRNEK OLARAK MÜŞTERİ İSTEKLERİ ve TOLERANSLARI

Renk ve Desen:

Nevresim takımlarının rengi ve deseni için alım esas numunesindeki renk ve renk şablonu (rapor) geçerli olacaktır.

• Rapor tekrar için ± %8 cm tolerans kabul edilecektir.
• Satın alınacak nevresim takımının alım esas numunesi ile renk tonu farklılığı TS 423-2 EN 20105-A02 madde 2.5’e göre karşılaştırıldığında 4 seviyesinden aşağı olmayacaktır.

TS 423-2 EN 20105-A02 madde 2.5: Bu standart, renk haslığı deneylerine tabi tutulan tekstil ürünlerinde solmanın değerlendirilmesinde yararlanılan gri skalayı tarif etmekte ve kullanımını açıklamaktadır.

Malzeme Özellikleri:

Malzeme Cinsi:Kumaş, %100 pamuk olacaktır.

Doku:Kumaşın dokusu, 1/1 bezayağı olacaktır.

Metrekare Ağırlığı:Kumaşın metrekare ağırlığı, en az 140 g/ m² olacaktır.

İplik Sıklıkları:

Atkı: En az 20 adet/cm olacaktır.

Çözgü: En az 25 adet/cm olacaktır.

Kopma Mukavemeti:TS EN ISO 13934-1’e göre yapılacaktır.

Atkı Yönünde: En az 380 N olacaktır.

Çözgü Yönünde: En az 380 N olacaktır.

TS EN ISO 13934-1 Tekstil- Kumaşların Gerilme Özellikleri- Bölüm 1:En Büyük Kuvvetin Ve En Büyük Kuvvet Altında Boyca Uzamanın Tayini- Şerit Metodu

Yırtılma Mukavemeti:TS EN ISO 13937-2’ye göre yapılacaktır.

Atkı Yönünde (çözgü yırtılması): En az 14 N olacaktır.

Çözgü Yönünde (atkı yırtılması): En az 14 N olacaktır.

TS EN ISO 13937-2 Tekstil- Kumaşların Yırtılma Özellikleri- Bölüm 2: Pantolon Biçimindeki Deney Numunelerinin Yırtılma Kuvvetinin Tayini (Tek Yırtma Metodu)

Ticari ve Ev Tipi Yıkamaya Karşı Renk Haslığı: TS EN ISO 105-C06’a göre yapılacaktır.

Akmada en az 4 olacaktır.

Solmada en az 4-5 olacaktır.

TS EN ISO 105-C06 Tekstil- Renk Haslığı Deneyleri- Bölüm C06: Evsel Yıkamaya ve Ticari Müesseselerde Yıkamaya Karşı Renk Haslığı

Tere Karşı Renk Haslığı: TS 398 prEN ISO 105-E04’e göre yapılacaktır.

Akmada en az 4 olacaktır.

Solmada en az 4-5 olacaktır.

TS 398 prEN ISO 105-E04 Tekstil-Renk Haslığı Deneyleri-Bölüm E04 Tere Karşı Renk Haslığı Tayini

Kuru ve Yaş Sürtünmeye Karşı Renk Haslığı: TS 717 EN ISO 105-X12’ye göre yapılacaktır.

Kuru Sürtünmeye Karşı Renk Hastalığı: En az 4-5 olacaktır.

Yaş Sürtünmeye Karşı Renk Hastalığı: En az 4 olacaktır.

TS 717 EN ISO 105-X12 Tekstil- Renk Haslığı Deneyleri Bölüm X12: Sürtünmeye Karşı Renk Haslığı Tayini

Ütülemeye Karşı Renk Haslığı: TS 472 EN ISO 105-X11’de belirtilen nemli ütüleme metodu uygulanarak yapılacaktır. Ütüleme sıcaklığı olarak 150 +/- 2 ºC uygulanacaktır.

Akmada en az 4 olacaktır.

Solmada en az 4-5 olacaktır.

TS 472 EN ISO 105-X11 Tekstil Renk Haslığı Deneyleri- Bölüm X11: Sıcak Pres İle Ütülemeye Karşı Renk Haslığı Tayini

Yıkamadan Sonra Boyut Değişikliği:TS 4073 EN ISO 3759’a göre yapılacaktır.

En Yönünde: En çok %5 olacaktır.

Boy Yönünde: En çok %5 olacaktır.

TS 4073 EN ISO 3759 Tekstil -Boyut Değişmesinin Tayini İçin Deneylerde Kullanılan Kumaş Parçaları ile Giysilerin Hazırlanması, İşaretlenmesi ve Ölçülmesi

Kumaşın pH değeri 4,0-7,5 olacaktır. TS 477 EN 1413’e göre yapılacaktır.

TS 477 EN 1413 Tekstil- Sulu Ekstraktın pH'sının Tayini

Aşınma Direnci: TS 11155’e göre 9 kPa basınca,aşındırıcı kumaş ile yapılacaktır. 10.000 devir sonunda atkı ve çözgü ipliklerinden hiçbirinde kopma meydana gelmeyecektir.

TS 11155 Tekstil-Kumaşlar-Aşınma Direnci Tayini-Dönerek Aşındırma Metodu

Boncuklanma Direnci:TS 10258’e göre 30 dakikalık işlem süresinde boncuklanma derecesini tayin etmek şeklinde yapılacaktır.

En az 4 olacaktır.

TS 10258 Tekstil-Kumaşlar-Boncuklanma Direnci ve Buna Bağlı Diğer Yüzey Değişmelerinin Tayini-Taklalı Serbest Düşme Metodu

Nevresim takımını tuşesi:Alınan numunelerin tuşesi duyusal olarak (elle) kontrol edilecektir.

PAKETLEME ve AMBALAJ

• Nevresim takımı (Nevresim, Yastık Kılıfı, Çarşaf), uygun boyutlarda mukavva karton üzerine yerleştirme yapılarak şeffaf torbaya konulacak ve torbanın ağız kısmı şeffaf bant ile kapatılmış olacaktır.
• Bir nevresim takımının ambalajlanmış haldeki paketinin boyutları 30x40 cm ± 8 cm olacaktır.
• Her bir nevresim takımı ambalaj paketinin içinde, uygun boyutlardaki bir karton üzerinde ve ambalaj paketi açılmadan görünebilecek ve okunabilecek şekilde aşağıdaki bilgiler firma tarafından belirtilmiş olacaktır.
• Nevresim takımının her bir parçasının uygun bir yerinde, uygun büyüklükte bir etiket üzerine, aşağıda belirtilen ve firma tarafından hazırlanmış yıkama talimatı bulunacaktır.
• Nevresim takımı paketleri, toplam ağırlığı 50 kg’ı geçmeyecek sayıda, uygun boyutlardaki bir mukavva kutunun içine konacaktır. Mukavva kutu, 50 kg’ı taşıyabilecek sağlamlıkta olacaktır.